رام کردن اسب در ایل قشقایی
رام کردن اسب در ایل قشقایی
زمانی که کره اسب به دنیا می آید تا یک سال شیر می خورد . بعد از یک سال هم زمان با بهار با وسیله ای به نام دوکارد موهای یال و دم آن را کوتاه می کنند که اصطلاحا به آن (یال قویروق) می گویند . یک سال پس از این مرحله اجازه می دهند تا کره اسب آزادانه به چرا بپردازد . سال دوم همزمان با بهار آن را با کمند می گیرند . افساری به سرش می زنند .یک طرف یک شاخه ی نی را شکاف می دهند تا هنگام به هم خوردن صدا بدهد .به این نی ترک خورده اصطلاحا (شاق شاقی) می گویند . طنابی بلند به نوک افسار اسب جوان(نوزین)وصل می کنند .سپس شاق شاقی را به صدا در می آورند تا کره اسب جوان بترسد و حرکت کند . آنقدر این کار را تکرار می کنند تا اسب جوان خسته شود . وقتی خسته شد برپشت آن جُلی می اندازند نوجوانی را بر ترک آن سوار می کنند و شاق شاقی را به دستش می دهند . نوجوان اسب جوان را می گرداند و همزمان شاق شاقی را به صدا در می آورد تا نوزین به صدا و انسان عادت کند . این کار تا زمانی که نوزین به سواری و انسان عادت کند ادامه پیدا می کند . سپس نوجوان پیاده می شود و اسب جوان را نوازش می کند و به آن نمک یا حبه ای قند می دهد . این کار با عث می شود ترس اسب از انسان بریزد و به او عادت کند . نوزین هایی که غرور زیادتری دارند اهلی شدن شان سخت تر است . برای این نوزین ها دواندن اسب را آنقدر ادامه می دهند تا عرق کند و به قول معروف کاملا خسته شده و عرق از سر و روی آن بریزد . سپس آن را آهسته راه می برند . نگه می دارند و باز راه می برند . این نگهداشتن و حرکت آهسته آنقدر ادامه پیدا می کند تا اسب جوان رام شود و به سواری عادت کند . در ترکی قشقایی مثلی هست که می گوید:"هم دایی میزه باش ووراگ هم دای میزه باش اورگدگ" یعنی هم به دایی مان سر بزنیم هم به دای(نوزین) مان سواری یاد بدهیم. این مثل در زمان رام کردن اسب جوان استفاده می شود که در آن برای راه بردن نوزین باید سواری زیادی انجام دهند و با یک تیر دو نشان می زنند . هم صله رحم به جا می آورند و هم اسب را رام می کنند .
